HUKUKÇULAR İÇİN KOÇLUK & MENTORLUK -4
Bir önceki makalede ana hatlarıyla açıkladığım ihtiyaçları bu makalede biraz daha detaylı ele alacağımı yazmıştım. Avukatlık mesleği uzun ince bir yol ve mesleğin farklı aşamalarında farklı koçluk ve mentorluk ihtiyaçları doğabiliyor. Merdivenin basamaklarından yukarı doğru çıkarken, özellikle geçiş dönemlerinde mesleki açıdan daha fazla sorumluluk yüklenen avukat için özel hayatta da evlilik, aile olmak veya yaşlı anne babaların sağlık sorunlarıyla ilgilenmek gibi değişimler başlamışsa artık farklı yetkinliklere sahip olmak kaçınılmazdır. Örneğin ortaklık seviyesine gelen bir avukattan artık iş geliştirme, yeni müşteriler veya yeni pazarlar bulmak ve büro yönetimine aktif katılmak gibi de beklentiler vardır. Kaynak Kitabımıza göre, mesleki gelişim konusunda destek vermek daha çok associate yani büroya yeni katılan ya da ortaklık aşamasına gelmek için uzun yılları olan avukatlar için düşünülen ve uygulanan bir süreçken son yıllarda artık ortaklık aşamasına gelen avukatlar için daha fazla önemsenen bir süreç olmaya başlamıştır . Kısaca belli başlı aşamalardaki ihtiyaçlara göz atalım:
1.Yeni Avukatlar (Associate Lawyers) 1.1 Başlangıç Aşamasındaki Avukatlar (junior associates) Bu aşamadaki en temel ihtiyaç büroya uyum sağlamak ve mesleki performans konusunda da hız kazanmaktır. Daha çok araştırma, yazma ve raporlama yeteneğinin geliştirilmesi beklenir. Teknik ve profesyonel becerilerin biran önce kazanılması ve etkin bir şekilde kullanılması önemlidir. Hep olduğu gibi ne kadar çok pratik varsa o kadar çok gelişim vardır. Bu aşamada daha kıdemli bir avukat tarafından mentorluk yapılıyor olması, hukuk dilinin ve profesyonel iletişim dilinin nasıl kullanıldığının gözlemlenmesi ve kıdemli avukat tarafından büro kültürünün mümkün olduğu ölçüde aktarılması çok kıymetlidir. Zira kanımca bu aşama, rol modele en fazla ihtiyaç duyulan aşamadır. Bu sebeple de eğitimin ve mentorluğun en fazla işe yaradığı aşamadır.
1.2 Kıdemli Avukatlar (senior associates) Başlangıç aşamasından bu aşamaya geçişteki en önemli fark artık sorumluluğun kapsamı genişlemiştir ve proje yönetimi, müşteri yönetimi ve takım çalışmasına uyum ve katkı sağlamak söz konusudur. Bir de bu aşama hem alt kademeden yani kısa bir süre öncesinde bulunduğunuz junior aşamadan hem de müstakbel pozisyonunuz olan bir üst kademeden gelen talepler ve beklentilerin en fazla baskısını hissettiğiniz aşamadır. Dolayısıyla artık biraz kontrol etme ihtiyacını bırakıp delege etmeyi öğrenmek gereken aşamadır. Burası artık kişisel farkındalığın ve çevreyle ilgili farkındalığın yüksek düzeyde olması gereken bir yerdir. Kendi kıdemli avukatlık yıllarıma dönüp baktığımda (1999-2002) işlerin yoğunluğundan ve karmaşıklığından en fazla bunaldığım, en çok ağladığım, zorlandığım yıllar olduğunu hatırlıyorum. Eğer kontrolcü veya mükemmeliyetçi bir yapınız varsa, egonuz çok yüksekse, takım çalışmasına yatkın değilseniz ve destek almaktan çekinirseniz bu aşamadan yukarı çıkış ya uzun yıllar alacak ya da pes edip bırakacaksınız! İnsan ilişkilerinde daha etkin olmayı ve insan yönetmeyi öğrenmeye başladığınız aşama da bu aşama olacaktır. Diğer bir deyişle sizi bugüne kadar getiren şeyler artık bundan sonrasına gitmeniz için yeterli olmayacaktır. Teknik olarak ne kadar iyi bir avukat olursanız olun bu aşamadan itibaren ancak iletişiminizin kalitesi ve ilişkilerinizi yönetebildiğiniz kadar iyi olacaksınız. Bu sebeple de koçluğun ve mentorluğun en fazla katkı sağladığı aşamalardan birisidir.
1.3 Danışman Avukatlar (counsel) Bu aşama daha çok son yıllarda uygulanmaya başlamış olup tüm hukuk büroları için yaygın değildir. İhyiaçlar açısından kıdemli avukat seviyesindeki ihtiyaçlara çok benzer özellikler gösterir. En önemli farkı bu pozisyon artık mesleki beklenti, tatmin ve hayal kırıklıklarının belirlenmesi ve aşılması gereken bir pozisyondur.
1.4 Ortak Adayı Avukatlar (partner candidate) Ortak avukatlığa hazırlanma bir avukatın kariyerindeki en önemli aşamaların başında gelir. İnsan yönetimi becerileri, müşteri yönetimi, ticari katkı açısından daha yüksek farkındalık gereken aşamadır. Bu noktaya gelen avukat şayet daha önceki aşamalarda mesleki veya yetkinlik temelli eğitimlerden ya da mentorluktan geçmişse bile, ortaklığa aday olma aşaması o dönemlerde önceliklerin farklı olması veya farkındalığın yeteri kadar yüksek olmaması sebebiyle ele alınmamış ve halen iyileşmesi gerekli kişiye özel tüm ihtiyaçların belirlenip ele alınacağı son önemli aşamadır. Dolayısıyla hem yukarıda sözü geçen Danışmanlık hem de bu Ortaklık öncesi aşama gene kişiye özel olarak tasarlanacak bir koçluk sürecinin en büyük katkı sağlayacağı bir dönemdir.
2.Ortaklık Aşamasındaki Avukatlar ( Partner Career Stages) 2.1 Ortaklığa Geçiş (onboarding) Bu aşamanın en basit ve kilit açıklaması; aslında çok başarılı ve yeterli bir kıdemli avukat ve ortak avukat adayı iken ortaklığa geçişle birlikte bir anda tekrar başa dönüş gibi, artık başka yetkinlikleri ve beklentileri karşılamak sorumluluğu olan ve kıdemli ortakların gözünde bir nevi çömez olarak görünen bir pozisyona atanmanın sancılarını yaşamaktır . 2.2 Yeni (Kıdemsiz) Ortak (junior partner) Yeni atanan ortak kendini müşteri ilişkileri ve proje yönetimi konusunda ispatlamış olduğu için bu pozisyona gelmiştir. Ancak büro yönetimi ve kıdemli ortaklar kimi zaman kendileri de bu konuda çok net olmadıklarından kimi zaman da yeni ortağı ilk günden ürkütmemek adına bundan sonraki beklentilerin ne olduğunu hemen başlangıçta ve çok net bir şekilde kendisine aktarmazlar. Bu aşamadaki en temel beklentiler şunlardır: iş geliştirme; büro içi ilişkilerdeki hassas dengelerin korunması; iş üretimi ve iş yönetimi arasındaki dengenin sağlanması (mesela yapılacaklar listesinde 8 tane iş var ama sadece 3 tanesi faturalanabilir iş!) ve alt kademedeki avukatlara koçluk ve mentorluk yapılması. Oysa bugüne kadar bunların hepsini bir arada yapıyor olmanız beklenmiyordu ve artık yeni ve daha fazla adrenalin yüklü bir hayatınız var! Benim de geçmişte muhtemelen duygusal ve fiziksel olarak en fazla yıprandığım aşamaydı (2002-2006); ve henüz koçlukla da tanışmamıştım. Sadece yaptığım işi ve çalışma arkadaşlarımı sevdiğim için üstesinden gelebildiğim bir dönemdi. Kişisel tecrübemden yola çıkarak koçluk sürecinin verimli ve etkili olacağı son dönemin bu aşama olduğunu söyleyebilirim.
2.3 Yıllanmış Ortak (seasoned partner) Kıdemli ortaklar artık piyasada ve kendi alanlarında tanınan ve bilinen avukatlardır. Bununla birlikte kıdemli ortaklar artık teknik avukatlığın yanı sıra hatta ondan daha çok yöneticilik rolleri de üstlenmişlerdir. Bunun içinde insan yönetimi, ilişki yönetimi, müşteri yönetimi, proje yönetimi ve denetimi, bütçe yönetimi, çatışma yönetimi ve kriz yönetimi de vardır. Eğer yeteri kadar gelişmiş bir bilişsel, duygusal ve davranışsal altyapınız varsa aslında bir anlamda ortaklığın en keyifli olduğu dönemdir. Bunların olabilmesi için de kişinin büyük ölçüde kendi üstünde çalışması ve sabırlı olması gerekir. Bir yandan da kişinin vizyonunu gerçekleştirdiği ve anlam arayışını noktaladığı bir dönemdir. İşte bu sebeple tam da benim kırılma noktam olmuştu; 2007 yılında koçluk almaya başladım ve daha fazla anlam yarattığıma inandığım başka bir alana kaymak için 2009 yılı başlarında çok sevdiğim, benim için pek çok konuda en büyük okul ve ilk göz ağrım olan hukuk bürosundan ayrıldım. (Sonrasında beş seneye yakın daha eski eşimle ortak kendi hukuk büromuzda, özellikle sonlara doğru daha çok yarı zamanlı avukatlık yaparak bir yandan da koçluk eğitimlerimin önemli bir kısmını tamamladım).
2.4 Kurucu/Kıdemli Ortak (senior partner) Kıdemli ortak(lar) profesyonel olarak gerçek anlamda olgunluk dönemindeki ortaktır, Yukarıda 2.3 numaralı paragrafta sayılanların bir kısmını halen yapmaya devam ederken onun asıl görevi yıllanmış, hatırlı müşteri ilişkilerini yönetmek; ortaklığı geliştirmek adına özellikle ortaklar arası ilişkileri yönetmek ve belki de en önemlisi içerde ve dışarda itibar yönetiminden sorumlu olmaktır. Bu pozisyondaki en büyük sınav “güç” ile özdeşleşen bir rolden bir statüden artık biraz olsun uzaklaşmayı ve bayrağı arkadan gelenlere bırakmayı başarmaktır . Bunun için de maddi ve manevi doygunluğa ulaşmış olmak ve arkasında anlamlı ve itibarlı bir isim ve oluşum bırakacak olmak en önemli motivasyon kaynaklarıdır. Bu aşamada koçluk artık mesleki performans veya olasılıklarla ilgili değildir, sadece kişinin bu geçiş dönemi ve sonrasında yapabilecekleri konusunda netleşmesini sağlamaya hizmet eder. Lütfen unutmayın, yaşımız kaç olursa olsun, hayatımızın hangi döneminden geçiyor olursak olalım bu hayat farklı seçeneklerle dolu bir hayattır. Avukatlığın doğasındaki merak, araştırma, keşif, kazanmak gibi iç görülerinizi hayatın her dönemine farklı şekillerde yansıtarak devam etmeniz dileğiyle bu makaleyi de noktalayalım.
Sevgi ve Saygılarımla,
[1] İbid,83
[1] İbid,88